Mazhaby w islamie (szkoły prawa muzułmańskiego) | Różnice w opiniach - to miłość do Boga

Z nauk o islamie, wiemy że ludzkość, od czasów proroka Adama, as, rozwijała się i doskonaliła, podobnie do tego, jak dorasta człowiek. I dlatego Boskie Prawa (szariaty), zsyłane poprzez proroków dla ludzi, różniły się w zależności od stanu określonych plemion i narodów. Z czasem gdy ludzkość dosłownie "wyrosła" z wieku dziecięcego, ludzie w równym stopniu otrzymali możliwość nabywania jednej i tej samej wiedzy od jednego i tego samego Nauczyciela. Nie było już potrzeby, aby funkcjonowały różne szariaty. Bóg zesłał ostatniego Proroka Muhammada saał i szariat dostępny dla całej ludzkości.

Jednak z powodu warunków i miejsca zamieszkania, a także charakterów, zdolności intelektualnych i fizycznych, obszarów działalności itp. czynników różniących ludzi, zaistniała konieczność niewielkich odmian w niektórych zasadach szariatu.

I właśnie ta elastyczność w rozwiązywaniu podstawowych problemów nadaje naszej religii uniwersalny charakter, pozwala na jej istnienie i rozwój w różnych warunkach. Islam jest religią otwartą dla każdego człowieka na Ziemi.

--------

Prorok Muhammad saał w różnym czasie wykonywał jedne i te same rytuały z niewielkimi zmianami, udzielał różnych wskazówek w jednej i tej samej sprawie, uczył ludzi postępować zgodnie z rozumem w tej samej sytuacji. Wszystko jednak, co dotyczyło kwestii podstawowych i ważnych, było jedyne i niezmienne; wszelkie przykłady Proroka Muhammada saał, rady i pouczenia były prawidłowe w każdej sytuacji.

Uczeni muzułmańscy, dokładnie przestudiowawszy Koran i sunnę Proroka Muhammada saał i wziąwszy pod uwagę podobieństwa i różnice, usystematyzowali zdobytą wiedzę w szkoły teologiczno-prawne - mazhaby. 

W początkowym okresie rozprzestrzeniania się islamu ponad 10 mazhabów.

Z czasem wiele z nich rozpadło się z powodu braku ludzi do ich kontynuacji i rozwoju. 

W obecnym czasie z obiektywnych przyczyn zachowały się cztery oficjalnie uznane mazhaby. 

Każda szkoła nosi imię swojego założyciela: Abu Hanify, Asz-Szafi'iego, Malika ibn Anasa, Ahmada ibn Hanbala (radijallaahu anhum, niech Bóg będzie z nich zadowolony, ra).

------------------

Ktoś może zapytać: "Prawda jest tylko jedna, więc jak ustalenia 4 szkół mogą być prawidłowe?"

Uczony Bediuzzaman Said Nursi odpowiada na to pytanie następująco: "Podobnie jak woda przy pięciu różnych chorobach ma pięć znaczeń: dla jednej osoby, sądząc po charakterze jej choroby, woda jest lekarstwem, dlatego z medycznego punktu widzenia jest dla niej ładżibem (obowiązkowa). Dla innego człowieka z powodu jego dolegliwości, woda może być szkodliwa jak trucizna: z perspektywy medycyny stanowi dla niego haram (niedozwolona). Trzeciemu osobnikowi woda wyrządzi niewielką szkodę i w aspekcie medycznym będzie dla niego makruhem (niewskazana). Czwartej osobie woda przyniesie pożytek i według medycyny będzie mu sunną (zalecana). Piątemu człowiekowi woda ani nie zaszkodzi, ani nie pomoże, niech więc pije na zdrowie - woda jest w tej sytuacji mubahem (dozwolona). 

I takim sposobem prawda się podzieliła. 

Każda z pięciu interpretacji jest prawdą.

Czy więc można powiedzieć zatem, czy woda jest jedynie lekarstwem, tylko ładżibem, a niczym innym być nie może i pozostałe ustalenia są nieprawidłowe?! Podobnie Boskie Prawa (hukmy) zmieniają się w mazhabach w zależności od ludzi, którzy podporządkotuwują się im, przy czym zmieniają się poprawnie i każde prawo staje się prawdziwe i użyteczne." 

Wszyscy założyciele mazhabów wykorzystywali te same źródła szariatu, z których podstawowymi są Koran i sunna. Drugorzędne, takie jak idżma (jednomyślne postanowienie), kijas (rozumowanie przez analogię), istihsan (preferencyjne stanowisko), urf (zwyczajowe prawo) i inne, każdy z nich wykorzystywał według swojego uznania, zgodnie z własną logiką oraz systemem metod i technik, które wykorzystywał podczas badań. 

Podstawy (asł) zasad wiary we wszystkich mazhabach są jednakowe, a różnice dotyczą zagadnień mniej znaczących (furu). 

Opinie uczonych, tworzących wymienione szkoły, obejmują wszystkie możliwe strony życia społeczeństwa muzułmańskiego, wyjaśniają istotę Koranu i sunny oraz wypływające z nich ustalenia w dostępnej i zrozumiałej formie. 

Przyjmując teologiczno-prawne ustalenia jednej ze szkół, muzułmanie uznają również pozostałe trzy mazhaby za prawdziwe i słuszne.

Między szkołami istnieją trwałe więzi, zarówno na poziomie uczonych teologów, jak i zwykłych muzułmanów. Niektóre rozbieżności w sposobie oddawania czci nie przeszkadzają im we wzajemnym szanowaniu się, gdyż właśnie te różnice, o których mówił Prorok saał, są miłosierdziem Boga dla ludzi.

 

źródło: "Podstawy Wiedzy Muzułmańskiej. Zasady wiary, oddawanie czci, moralność, życiorys proroka Muhammada saał." Sejfettin Jazydży ; wydane przez Muzułmański Związek Religijny