Regulacja brwi według 4 szkół interpretacji szariatu
Głównym punktem kwestii regulacji brwi jest słynny hadis Towarzysza AbdAllah ibn Mas'ud (ra). Przyjrzyjmy się najpierw temu hadisowi i różnym aspektom, które się z nim wiążą.
Alqama relacjonuje, że Sayyiduna AbdAllah [ibn Mas’ud] przeklął kobiety, które wykonują tatuaże, wyrywają sobie [na twarzy] włosy i tworzą [sztucznie] szpary między [przednimi] zębami, aby wyglądały pięknie; zmieniając stworzenie Allaha. Umm Ya'qub powiedział [do niego]: „Co to jest?” AbdAllah powiedział: „Dlaczego nie miałbym przeklinać tych, których Wysłannik Allaha (niech Allah go błogosławi i obdarza pokojem) przeklął i o których mowa w Księdze Allaha”. Odpowiedział: „Na Allaha, przeczytałem [księgę Allaha] od deski do deski, ale nic takiego nie znalazłem”. Powiedział więc: „Na Allaha, gdybyś przeczytał [uważnie], znalazłbyś to. [Allah mówi:] „Cokolwiek daje wam Wysłannik, przyjmijcie to; i czego wam zabrania, powstrzymajcie się od tego”. (Sahih al-Bukhari 5939 & Sahih Muslim 2125)
Istnieją różne punkty dyskusji w odniesieniu do tego hadisu:
1) Jakie jest dokładne znaczenie słów „tanmis” lub „nimas” – rdzeni terminów „namisat” i „mutanammisat” używanych w różnych wersjach tego hadisu?
a) Zdecydowana większość językoznawców (ulama al-lugha), znawców prawa islamskiego (fuqaha) i znawców hadisów (muhaddithun) jest zdania, że odnosi się to do wyrywania włosów „z twarzy”. W związku z tym termin „namisat” odnosi się do kobiet, które wyrywają sobie lub innym zarost; a w narracji Muslim pojawia się dodatek „mutanammisat”, który odnosi się do kobiet, którym inni wyrywają włosy z twarzy.
b) Z drugiej strony, niektórzy uczeni klasyczni są zdania, że „nimas” odnosi się konkretnie do wyrywania brwi, a niektórzy twierdzą, że brwi i włosów na czole. Imam Abu Dawud stwierdza w swoim Sunan: „Al-Namisa to kobieta, która wyrywa brwi, aby je przerzedzić”. (Sunan Abi Dawud, hadis 3621)
Wydaje się, że różnica polega na semantyce, ponieważ większość uczonych, którzy twierdzą, że odnosi się to do usuwania „wszystkich” zarostów, robi również wyjątki, takie jak usuwanie włosów z brody, górnej wargi i czoła (szczegóły w dalszej części). W związku z tym problem pozostaje skupiony na brwiach. To jest powód, dla którego niektórzy nawet tłumaczą rzeczywisty tekst hadisu jako „ci, którzy wyrywają sobie brwi”.
2) Chociaż hadis wspomina o „skubaniu”, większość klasycznych uczonych utrzymuje, że nie ogranicza się to do skubania; obejmuje raczej wszystkie sposoby zmniejszania włosów. W związku z tym ta sama zasada będzie miała zastosowanie do strzyżenia, przycinania, golenia itp. (Nawawi, Al-Minhaj sharh Sahih Muslim, str. 1602, Fath al-Bari 10/463, Radd al-Muhtar 6/373, Nihayat al-Muhtaj 25.02 i Kashshaf al-Qina' 1/81)
Jednak imam Ahmad ibn Hanbal (niech Allah się nad nim zmiłuje) zezwolił na skracanie włosów brwi środkami innymi niż wyrywanie. Jest to jednak opinia mniejszości. (Patrz: Al-Mughni z Ibn Qudamah 1/131)
Skubanie i przycinanie brwi
Powyższe ustępstwo dotyczy usuwania zarostu innego niż brwi. Jeśli chodzi o dalsze wyjątki w zakresie usuwania włosków z brwi, istnieją zróżnicowane poglądy i wypowiedzi klasycznych uczonych (fuqaha) z czterech głównych sunnickich szkół prawa islamskiego. Niektórzy twierdzą, że skubanie jest dozwolone dla kobiety, która chce przystroić się dla swojego męża, podczas gdy inni twierdzą, że jest to bezwzględnie zabronione. Niemniej jednak najpierw przedstawimy niektóre z tych tekstów z klasycznych dzieł fiqh, a następnie spróbujemy wyciągnąć wniosek, insza Allah.
Szkoła hanaficka
1) W komentarzu Tahtawi do Al-Durr al-Mukhtar jest powiedziane: „Al-Nimas usuwa zarost za pomocą dłuta (pincety)… Niektórzy komentatorzy Al-Jami” al-Saghir Suyuti twierdzą, że „nimas” jest specyficzne dla usuwania włosków brwiowych, aby były cienkie i równe. Ten czyn jest niezgodny z prawem (haram)… Dozwolone jest [jednak] usuwanie włosów, farbowanie ich na czerwono, upiększanie i ozdabianie za zgodą męża, ponieważ wynika to z [dopuszczalnego] ozdabiania… Pozorną implikacją tego warunku jest że niedopuszczalność jest ograniczona do sytuacji, gdy odbywa się bez zgody męża. Możliwa jest interpretacja [Hanafi] na ten temat, ponieważ nie można zaprzeczyć, że nimas – który jest formą usuwania włosów – pochodzi od ozdoby, a kobiecie nakazuje się religijnie upiększać się [dla męża]”. (Hashiyat al-Tahtawi ala ‘l-Durr al-Mukhtar 4/186)
2) Słynny autorytet późniejszych czasów w szkole hanafickiej, imam Ibn Abidin (niech Allah się nad nim zmiłuje) stwierdził że odnosi się to do zakazu wyrywania zarostu: siebie i innym; w przeciwnym razie, jeśli ma się zarost, który powoduje, że mąż kobiety nie lubi jej wyglądu, to zakaz usuwania takich włosów wydaje się przesadzony. Jest tak, ponieważ [samo] upiększanie się kobiet jest zalecane, aby dobrze wyglądać [dla męża], chyba że hadis jest interpretowany jako oznaczający, że robi się to bez potrzeby, ponieważ „wyrywanie” włosów jest szkodliwe… W Al-Tatarkhaniyya pisze, że nie ma nic przeciwko usuwaniu włosów z brwi i twarzy, pod warunkiem, że nie powoduje to upodobnienia się do kogoś (mukhannas). (Radd al-Muhtar ala 'l-Durr al Mukhtar 5:239).
W Al-Fatawa al-Hindiyya jest powiedziane: „Nie ma nic złego w usuwaniu włosów z brwi i twarzy, o ile nie przypomina się osoby zniewieściałej [chociaż wydaje się, że odnosi się to do mężczyzn]…” (Al- Fatawa al-Hindiyya 4/23)
Szkoła malikicka
1) W Al-Fawakih al-Dawani jest napisane: „Al-Tanmis [wspomnina o zakazie w hadisie] polega na wyrywaniu włosków brwi, aby stały się delikatne i piękne. Jednak dopuszczalność usuwania włosów z brwi i twarzy została przekazana przez Aiszę (Allah niech będzie z nią łaskawy) i jest to zgodne z tym, co wspomniano wcześniej, że opartą na opinii [w szkole malikickiej] jest dopuszczalność, aby kobieta usuwała wszystkie włosy z wyjątkiem włosów na głowie. W związku z tym [zakaz] w tym hadisie będzie rozumiany jako odnoszący się do kobiety, której zakazano ozdabiania się, takiej jak kobieta, której mąż zmarł [i ona jest w okresie oczekiwania - iddah] i kobieta, której mąż zaginął… Nie można temu zaprzeczać, twierdząc, że skutkuje to zmianą stworzenia Allaha [czyli sposobu, w jaki Allah cię stworzył], ponieważ nie każda forma zmiany jest zabroniona. Czy nie widzicie, że cechy naturalnego usposobienia (khisal al-fitra), takie jak obrzezanie, obcinanie paznokci i obcinanie włosów; a inne podobne działania, takie jak kastracja legalnych zwierząt i inne, są dozwolone?” (Nafrawi, Al-Fawakih al-Dawani 2/411)
2) W Hashiyat al-Adawi jest napisane: „Al-Mutanimmasa to kobieta, która wyrywa włoski brwi, aby stały się delikatne i piękne. Zakaz dotyczy kobiety, której nie wolno się ozdabiać, na przykład kobiety, której mąż zmarł lub której mąż zaginął. Jako taki, hadis [zakazu] nie jest sprzeczny z tym, co zostało przekazane przez Aiszę (Allah będzie z niej zadowolony) w odniesieniu do dopuszczalności usuwania brwi i zarostu”. (Hashiyat al-Adawi ala Kifayat al-Talib al-Rabbani 2/459)
Szkoła szaficka
1) Imam Shams al-Din al-Ramli (niech Allah się nad nim zmiłuje) pisze: „Al-Tanmis – czyli usuwanie zarostu i brwi dla ozdoby – jest niezgodne z prawem. Jeśli jednak mąż wyrazi na to zgodę, jest to dozwolone; ponieważ ma korzyść z tego, żeby się dla niego przystroiła, jak wspomniano w Al-Rawda…” (Nihayat al-Muhtaj ila sharh al-Minhaj 2/25)
2) Imam Khatib al-Shirbini, inny uczony szaficki stwierdza to samo w swoim Mughni al-Muhtaj, wyjaśniając, że powodem (illa) zakazu jest oszustwo – na przykład niezamężna kobieta oszukuje przyszłego męża. Jednakże, gdy nie ma illa, a mąż kobiety udziela jej pozwolenia, wtedy jest to dozwolone. (Mughni al-Muhtaj 1/294. Zobacz także: Tuhfat al-Muhtaj fi sharh al-Minhaj autorstwa al-Haytami 2/128, Rawd al-Talib 1/173, Hashiyat al-Jumal, Al-Hawi al-Kabir i inni odnoszący się do fiqh szkoły szafickiej)
3) Imam Nawawi ma surowsze podejście od innych uczonych szafickich. W komentarzu do Sahih Muslim stwierdza: „Ten akt [wyrywania włosów z twarzy] jest zabroniony (haram), chyba że kobiecie rośnie broda lub wąsy, w którym to przypadku usuwanie włosów nie jest niezgodne z prawem, a jest zalecane. Zakazem jest usuwanie włosów z brwi…” (Al-Minhaj sharh Sahih Muslim, s. 1602)
Szkoła hanbalicka
Bardziej wiarygodną pozycją jest to, że „skubanie” (a nie inne metody usuwania włosów) zarostu, w tym brwi, jest bezwzględnie zabronione. Jednak w szkole hanbalickiej istnieją wyjątki, które głoszą, że jest to dozwolone: a) na prośbę męża, b) gdy nie dochodzi do oszustwa, c) gdy nie prowadzi to do naśladowania niemoralnych i obscenicznych kobiet.
Imam al-Mardawi stwierdza w swoim Al-Insaf: „Wyrywanie [włosów z twarzy] jest niezgodne z prawem (haram)… zgodnie z bardziej poprawną pozycją [szkoły hanbalickiej]. Jednak powiedziano [w słabszej opinii], że nie jest to niezgodne z prawem… Tylko Ibn al-Jawzi [spośród hanbalickich uczonych] zezwolił na skubanie i zinterpretował zakaz [w hadisach] jako odnoszący się do oszustwa lub będący znakiem rozpoznawczym nieprzyzwoitych kobiet ( fajirat ). W Al-Gunyah przedstawiono opinię, że [wyrywanie włosków] jest dozwolone na prośbę męża”. (Al-Insaf fi Ma'rifat al-Rajih min al-Khilaf 1/125-126; to samo jest również wspomniane przez Al-Bahuti w jego Kashshaf al-Qina' 1/76, Ibn Muflih w jego Al-Furu' 1 / 107-108 oraz w innych źródłach hanbalickich)
Co więcej, zakaz odnosi się konkretnie do aktu „skubania (nimas).” Jeśli chodzi o usuwanie zarostu innymi metodami, takimi jak golenie, przycinanie i strzyżenie, wydaje się, że jest to dozwolone w szkole Hanbali.
1) Znany hanbalicki uczony, Imam Ibn Qudama, stwierdza w swoim Al-Mughni: „Al-Namisa to kobieta, która wyrywa zarost, a al-Mutanammisa to taka, której zarost jest wyrywany na jej prośbę. Jest to niedopuszczalne ze względu na hadis. Jeśli [jednak] zgoli włosy, nie ma w tym nic złego; ponieważ hadis odnosi się do skubania. Imam Ahmad (niech Allah się nad nim zmiłuje) wyraźnie o tym wspomniał”. (Al-Mughni 1/77, z Al-Sharh al-Kabir)
2) Imam al-Mardawi pisał: „Kobiecie wolno golić się i przycinać [włosy na twarzy], jak wyraźnie wspomniał [Imam Ahmad]”. (Al-Insaf fi Ma’rifat al-Rajih min al-Khilaf 1/126; to samo jest również wspomniane w Kashshaf al-Qina’ i innych księgach hanbalickich)
Podsumowanie orzeczeń czterech szkół
Powyższe cytaty z wiarygodnych źródeł z czterech szkół sunnickiego prawa islamskiego pokazują, że uczeni prawa (fuqaha) nie przyjęli hadisu AbdAllaha ibn Mas'uda (Allah niech będzie z niego zadowolony) – w którym kobiety wyrywające zarost są przeklęte - dosłownie; raczej wielu z nich zrobiło wyjątki lub uznało inne dowody (cytowane wcześniej), takie jak narracje A'iszy (niech Allah będzie z niej zadowolony) w Musannaf Abd al-Razzaq i Fath al-Bari oraz inne podobne narracje.
Pierwszy wyjątek dotyczy zarostu poza brwiami. Większość klasycznych prawników stoi na stanowisku, że dozwolone – wręcz zalecane – jest usuwanie przez kobietę zarostu na brodzie, nad górną wargą i pod dolną wargą. Następnie wielu innych uczonych robi dalsze wyjątki, które odnoszą się do samego wyrywania brwi, ponieważ maksyma prawnicza brzmi: „Nie ma ogólnego [zakazu] chyba, że jest specyficznie określony”.
Hanafici robią wyjątek dla kobiety, która jest zamężna i jej mąż chce, żeby się dla niego przystroiła. Jeśli wyrywa sobie brwi, żeby się dla niego upiększyć, to jest to dozwolone; a zakaz jest ograniczony do sytuacji, gdy jest to wykonywane dla mężczyzn nie będących mahram lub gdy brwi są nadmiernie wyskubane do tego stopnia, że zniekształca to jej wygląd (tashwih).
Maliki wydaje się szkołą z najlużniejszym podejściem, pozwalając wszystkim kobietom skubać brwi. W związku z tym zakaz ogranicza się do kobiety, która znajduje się w stanie, w którym nie wolno jej się ozdabiać, na przykład w okresie oczekiwania po ślubie ( idda ).
Szafici – podobnie jak hanafici – robią wyjątek dla zamężnej kobiety, która wyrywa sobie brwi za zgodą męża.
Najmocniejszym stanowiskiem w szkole hanbalickiej jest to, że nie ma wyjątków, a zatem „wyrywanie” brwi jest bezwzględnie niedozwolone. Istnieją jednak inne opinie w tej szkole, które zezwalają na to zamężnej kobiecie na prośbę jej męża lub gdy nie ma ryzyka naśladowania grzesznych i obscenicznych kobiet. W związku z tym zakaz jest ograniczony (zgodnie z tymi innymi stanowiskami) albo do niezamężnych kobiet, albo do sytuacji, gdy intencją jest oszukanie przyszłego męża lub zwrócenie uwagi obcych mężczyzn, jak robią to grzeszne i niemoralne kobiety.
Co więcej, w szkole hanbalickiej obowiązuje tylko zakaz wyrywania zarostu. Jeśli chodzi o inne metody depilacji, są one dozwolone. (Patrz: Al-Mawsu’a al-Fiqhiyya)
[Mufti] Muhammad ibn Adam
Darul Iftaa
Leicester , UK