Przyjmowanie nazwiska męża po ślubie
Pytanie: Niedawno w sieci pojawił się artykuł napisany przez niejaką Asmę bint Shameem, w którym twierdzi ona, że nie jest islamskie, aby żona przyjmowała nazwisko męża, gdy wychodzi za mąż. Czy ten pogląd jest słuszny?
Odpowiedź: Widzieliśmy ten artykuł i możemy śmiało powiedzieć, że ten pogląd jest błędny. Pisarka stwierdza, że Ulema (uczeni) określili praktykę przyjmowania przez żonę nazwiska męża bid’ah (innowacją), nie przytaczając jednak na ten temat żadnych dowodów. Po pierwsze, używanie nazwiska nie jest praktyką islamu, gdyż w czasach Proroka (sallallahu alajhi łasallam) i jego towarzyszy posługiwano się imionami swoich rodziców w ramach nazwisk, takimi jak Abdullah bin Umar, Abdullah bin Abbas, „syn tego i tamtego” i tak dalej.
Jeśli więc używanie nazwiska męża w przez żonę nazywa się innowacją, ponieważ nie było to uczynione przez Proroka (sallallahu alajhi łasallam) lub jego towarzyszy, wówczas należy porzucić samą praktykę nadawania nazwisk, ponieważ to także nigdy nie było praktyką podczas początków islamu. Zatem ten argument będzie dobry nie tylko w przypadku nazwiska męża, ale nawet ojca. Jednakże wiele współczesnych praktyk i systemów jest dozwolonych, jeśli staną się one ogólną tendencją przyjmowaną przez wszystkich muzułmanów i nie kolidują z Koranem i Sunną.
Kiedy kobieta używa nazwiska męża, robi to w celu identyfikacji i uniknięcia nieporozumień. Nie chodzi tu o przypisywanie swojego pochodzenia komuś innemu niż własny ojciec, gdyż w istocie jest to haram (zakazane). Wiemy przecież, że żona po rozwodzie powraca do nazwiska panieńskiego (nazwiska, pod którym się urodziła). Islam nie zabrania używania nazwisk rodowych w celach identyfikacyjnych. W przeszłości istnieje wiele przykładów, w których nawet Ulema (uczeni) byli znani po imieniu matki, a nie ojca, a także niektórych, którzy przyjmowali imiona męskie inne niż ich własni ojcowie. Jednym z muazinów Proroka (sallallahu alajhi łasallam) był Abdullah ibni Ummi Maktoom. Oznacza to Abdullah, syn Ummi (matki) Maktooma.
Mężczyzna powinien przyjąć imię swojego ojca, jednakże Wysłannik Allaha nie cenzurował tego towarzysza za używanie imienia jego matki. Podobnie Miqdaad bin Amar był towarzyszem, którego ojcem był Amar, jednakże zawsze był znany jako Miqdaad bin Aswad, nawet po objawieniu wersetu 5 Sury Ahzaab (33), w którym Allah Ta'ala nakazuje, aby ludzie byli wzywani przez imiona swoich ojców. Innym przykładem jest Saalim, wyzwolony niewolnik Abu Huzhaifa. Przez całe życie występował pod imieniem Saalim Maula Abu Huzhaifa (Saalim, wyzwolony niewolnik Abu Huzhaifa).
Imam Al Qurtubi pisze w opracowaniu wersu 5 Sury Ahzaab, że wśród Towarzyszy, a także tych, którzy przybyli później, istnieje wiele przykładów ludzi, którzy za życia przyjęli imiona inne niż ich ojcowie. Następnie wspomina, że nie jest to sprzeczne z hadisem w Bukhari, który zabrania mężczyźnie udawania przynależności do rodu kogoś innego niż jego ojciec, z dwóch powodów:
a) nie ma to na celu wprowadzenia ludzi w błąd, raczej w celu identyfikacji, oraz
b) jest to dozwolone, jeżeli znany jest prawdziwy ojciec tej osoby.
Celem żony przyjmującej nazwisko męża jest zapewnienie wspólnej tożsamości. Nie robi tego, aby wprowadzić innych w błąd, a jej pochodzenie nie jest nieznane w społeczności. Ponieważ jest to tendencja panująca w społeczeństwach, wyglądałoby to dziwnie i mogłoby nawet wywołać nieczułe uwagi ze strony ludzi, gdy żona przedstawiłaby się pod nazwiskiem innym niż jej mąż. Reasumując, dopuszczalne jest, aby żona po ślubie przyjęła nazwisko męża.
Allah wie najlepiej.